خلاصه کتاب «مذاکره» اثر برایان تریسی
مفهوم کلیدی کتاب: مذاکره یک مهارت اکتسابی است، نه یک استعداد ذاتی. هرکسی میتواند با یادگیری و بهکارگیری اصول صحیح، به یک مذاکرهکننده عالی تبدیل شود.
تریسی معتقد است موفقیت در زندگی و کسبوکار تا حد زیادی به توانایی شما در مذاکره بستگی دارد. او کل فرآیند مذاکره را به مراحل و اصولی تقسیم میکند که با رعایت آنها میتوانید به نتایج برد-برد دست یابید.
---
فرآیند هفت مرحلهای مذاکره از نگاه برایان تریسی
۱. آمادهسازی (Preparation)
· کلید موفقیت: این مرحله، مهمترین بخش مذاکره است. هرچه بهتر آماده باشید، نتایج بهتری خواهید گرفت.
· اقدامات کلیدی:
· تعریف واضح اهداف: دقیقاً مشخص کنید که چه میخواهید. اهداف باید مشخص، قابل اندازهگیری، قابل دستیابی، مرتبط و زمانبندیشده (SMART) باشند.
· تعیین "حداقل نتیجه قابل قبول" (Walk-Away Point): بدانید در چه نقطهای حاضرید مذاکره را ترک کنید. این کار از تصمیمات احساسی و پرهزینه جلوگیری میکند.
· تحلیل طرف مقابل: خود را جای او بگذارید. اهداف، خواستهها، ترسها، محدودیتها و نقطه ضعفهایش چیست؟ هرچه اطلاعات شما بیشتر باشد، موضع بهتری دارید.
۲. ایجاد رابطه (Building Relationship)
· اصل طلایی: مردم با کسانی که دوست دارند و به آنها اعتماد دارند، معامله میکنند.
· اقدامات کلیدی:
· ایجاد اعتماد و تفاهم (Rapport).
· شنونده فعال بودن.
· پیدا کردن نقاط مشترک.
· نشان دادن صداقت و احترام.
۳. تعیین چارچوب و تبادل اطلاعات (Exchanging Information)
· در این مرحله، هر دو طرف موقعیتها، نیازها و خواستههای خود را بهطور شفاف (اما نه لزوماً تمام جزئیات) مطرح میکنند.
· تکنیک کلیدی: پرسیدن سؤالات باز. با پرسیدن سؤالاتی که با "چه چیزی"، "چگونه"، "چرا"، "به من بگویید" شروع میشوند، میتوانید اطلاعات ارزشمندی از طرف مقابل جمعآوری کنید.
۴. چانهزنی (Bargaining)
· این هسته اصلی مذاکره است. تریسی بر "مذاکره مبتنی بر اصول" تأکید دارد که در آن به جای جنگیدن، بر منافع مشترک تمرکز میکنید.
· قانون طلایی چانهزنی: هرگز اولین پیشنهاد را نپذیرید. معمولاً اولین پیشنهاد، بهترین پیشنهاد طرف مقابل برای خودش است.
· تکنیکها:
· "فِلینچ" (Flinch): با نشان دادن واکنشی از تعجب یا نارضایتی (مثلاً با ابرو یا یک حرف)، بدون گفتن هیچ کلمهای، طرف مقابل را وادار به پیشنهاد بهتر کنید.
· "مهره سیاه" (The Nibble): در پایان مذاکره و زمانی که توافق حاصل شد، یک امتیاز کوچک و کمهزینه درخواست کنید (مثلاً "اگر همین امروز قرارداد را امضا کنیم، آیا امکان نصب رایگان هم وجود دارد؟").
۵. رسیدن به توافق (Closing the Deal)
· بسیاری از مذاکرات در این مرحله به دلیل ترس از تعهد، شکست میخورند.
· تکنیکها برای نتیجهگیری:
· فرض کنید که توافق حاصل شده است (مثلاً بگویید: "عالی به نظر میرسد، پس ما بر سر این موارد توافق کردیم...").
· از طرف مقابل مستقیماً بپرسید: "برای نهایی کردن کار، چه قدمی باید برداریم؟"
· یک گزینه محدود ارائه دهید: "ترجیح میدهید تحویل در روز دوشنبه باشد یا سهشنبه؟"
۶. اجرای توافق (Implementing the Agreement)
· یک توافق تنها زمانی ارزش دارد که به درستی اجرا شود.
· تمام توافقات باید به صورت کتبی ثبت شوند تا از سوءتفاهم جلوگیری شود.
· مطمئن شوید که همه طرفین دقیقاً میدانند چه تعهداتی دارند و چه زمانی باید انجام شود.
---
اصول و قوانین کلیدی مذاکره در کتاب
· قدرت گزینههای دیگر (BATNA): همیشه یک "بهترین گزینه جایگزین برای توافق" (Best Alternative to a Negotiated Agreement) برای خود داشته باشید. اگر بدانید در صورت شکست مذاکره، گزینه دیگری دارید، با اعتمادبهنفس و آرامش بیشتری مذاکره خواهید کرد.
· قانون وابستگی متقابل: هرکس که کمتر به نتیجه مذاکره نیازمند باشد، قدرت بیشتری دارد. سعی کنید وابستگیتان را کاهش دهید.
· تمرکز بر منافع، نه مواضع: به جای چسبیدن به یک موضع خاص (مثلاً "فقط ۱۰۰ میلیون تومان")، روی منافع پشت آن (نیاز به سود، امنیت، احترام و...) تمرکز کنید. راهحلهای خلاقانه往往 در این سطح پیدا میشوند.
· کنترل احساسات: مذاکره یک بازی عقلانی است. اجازه ندهید خشم، طمع یا ترس بر تصمیمات شما حکمفرما شود.
· عادت دادن به گفتن "نه": از شنیدن "نه" نترسید. "نه" آغاز مذاکره است، نه پایان آن.
· قانون مبادله: همیشه برای گرفتن چیزی، چیزی بدهید. اگر امتیازی میگیرید، در ازای آن امتیازی بدهید تا رابطه حفظ شود.
---
تکنیکهای مذاکرهکنندگان حرفهای
· سکوت طلایی: پس از ارائه پیشنهاد یا در پاسخ به یک سؤال، سکوت کنید. این کار طرف مقابل را تحت فشار روانی قرار میدهد تا صحبت کند یا پیشنهادش را بهبود بخشد.
· تکنیک "برادر بزرگ" (Higher Authority): وانمود کنید که برای نهایی کردن توافق به تأیید شخص دیگری (مثلاً رئیس، هیئتمدیره) نیاز دارید. این به شما فرصت میدهد تا پیشنهاد را "بررسی" کرده و حتی امتیازات بیشتری بگیرید.
· تقسیم اختلاف: وقتی در یک عدد (مثلاً قیمت) گیر کردهاید، پیشنهاد تقسیم اختلاف را بدهید. این یک راه سریع و منصفانه برای رسیدن به توافق به نظر میرسد.
---
نتیجهگیری نهایی
برایان تریسی در کتاب "مذاکره" بر این نکته تأکید میکند که مذاکرهکنندگان موفق، مانند شطرنجبازان حرفهای، چندین حرکت جلوتر را فکر میکنند. آنها با آمادگی کامل وارد میدان میشوند، بر احساسات خود مسلط هستند، به دنبال ایجاد ارزش و رابطه برد-برد هستند و میدانند چگونه و چه زمانی توافق را نهایی کنند. پیام نهایی کتاب این است: مهارت مذاکره شما تعیینکننده کیفیت زندگی و موفقیت مالی شماست؛ پس آن را جدی بگیرید و دائماً بهبود بخشید.
نظر بدهید
آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد. فیلدهای الزامی علامت گذاری شده اند *